Версия для слабовидящих
Чырыш кылдыр чайнай каапкаш, кижилерниң сеткил — сагыжынга балалбас чырык исти арттырып каан, онзагай талантылыг чурукчу – Надя Рушева бистиң аравыска чораан болза бо чылын январьның 31-де 70 харлаар.
Ооң илбилиг шыйыгларындан үнгүлээн чуруктарының делгелгелери ынчангы Совет Эвилелиниң 200 ажыг хоорайларынга, делегейниң 10 ажыг күрүнелеринге болгулаан. Сая-сая көрүкчүлерни чыгган делгелгелерден көрүкчүлер сеткил — сагыжы дойлуп, кайгап — магадавышаан харадаан сеткилдиг чоруп турганын. Волгоград хоорайга болган делгелге сөөлүнде ол-ла хоорайның уран-чүүл училищениң сургуулдарының бижээн демдеглелинден безин көрүп болур бис: « Хүндүлүг, эргим Надежда! Сени чок деп бодап кээрге дыка-ла хомуданчыг-дыр… Cээң чырык талантыңга кезээде мөгеер бис. Онзагай шугумнар, тоолчургу шыйыглар, овур-хевирлер, маадырларның сагыш — сеткили – бо бүгү кайгамчык-тыр! Сен биске бир тоожуну төөгүп бергениң-биле дөмей-дир! Четтирдивис!!!» Волгоград хоорайның хөгжүм уран- чүүл училищезиниң сургуулдары. 28.10.1972 ч.
Надя чырык чер кырынга 17-ле хар чуртааш, 10 муң ажыг чуруктарны өңнүг будуктар, чугайлар (пастель), фломастер, беге, демир-үжүк, бийир болгаш шугумнуг графиканын нарын техниказының дузазы-биле чураан. Ол ажылдарын биске мөңгези-биле арттырып каан. Надянын чуруктары — делегейниң сагыш — сеткил талазы — биле улуг байлакшылы — дыр. Талантылыг чурукчу анаа — ла кайы — бир чүвени өттүндүр чурувайн, бодунуң бодалынга, сагыш – сеткилинге киргенин чуруур. Бир эвес ооң чуруктарын топтап көөр болзувусса, ында маадырлар шупту шимчээшкинде турары онзагай. Ооң чуруктарның темалары янзы — бүрү: Бурунгу Греция, «Эллада», литературлуг маадырлар, «Ие болгаш чаш төл», «Спорт», «Дайын болгаш тайбың амыдырал», «Космос», «Чөөн чүк», «Балет», «Пушкиниана» дээш оон-даа өске. Ниитизи – биле 50 ажыг аңгы — аңгы бөлүктерлиг чуруктарны чураан.
Чылдың — на январь 31-де, Надяның төрүттүнген хүнүнде, оон чырык адынга тураскааткан сактыышкын хүнүн, а юбилейлиг чылдарында музейниң ажылакчылары — онзагай аттарлыг, өг-бүлезинге, ооң чогаадыкчы ажыл чорудулгазын, ооң илбилиг бийиринден үнген чуруктарын делгээн делгелгелерни, уруглар аразынга чурук мөөрейлерин эрттирери чаңчыл болу берген. Бүгү делегейге ады билдингир, бистиң чаңгыс чер чурттуувус чурукчунуң төрүттүнген хүнүнде музейниң ажылдакчылары Н.Рушеваның уран-чогаадылгазының мөгейикчилеринге өске делгелгелеринден бир онзагай, тускай «Чурааным-биле чурттап чор мен» деп аттыг делгелгени белеткээн. Делгелгениң онзагай кол сүүзүнү 150 ажыг чуруктар, чуруктарда графиканың онзагайлары монотипия, офорт, шыгыдып тургаш чураан (заливка) чуруктар болур. Удавас бо онзагай чараш делгелгени байырымныг делгелге музейниң ажылдакчылары чонга көргүзер. Музейде бо чылын Надя Рушеваның чылы кылдыр чарлааны онзагай. Аңаа хамаарыштыр эртем — шинчилелдиг сургуулдар, школачылар аразынга конференциялар, төгерик стол, ооң чуруктарының долу каталогу, Тывадан дашкаар көжуп чоруур делгелге дээш оон-даа онзагай хемчеглер болгулаар.
Октаргай делгеминде «Салют» деп орбиталыг станциядан лётчик – космонавт Г.М.Гречко ажык космосче ужуп унгенинге тураскааткан «Мальчиш — Кибальчиш» деп аттыг октаргайны коргускен Надяның чуруу (1975 чылдың январь 31-ниң хүнүнден бээр) бо чылын 47 чыл болуп турары онзагай төөгү.
Надя, Надюша, Надянның үе — чергелери баштары ак хыраа дола берген кырган-авайлар, кырган- ачалар, а Надя 17 харлыг чалыы чурукчу бооп бистиң чуректеривиске мөңгези-биле арттар.
Бурбужеп Долаана, музейниң методизи.
